Piotr Osęka, Newsweek, nr 4/2019, 21-27.01.2019 r.

„Nastroje były złowrogie, wojna domowa wisiała po prostu na włosku, aż wreszcie nastąpiła ohydna ponura katastrofa” - tak Maria Dąbrowska wspominała zabójstwo Gabriela Narutowicza w 1922 roku

Moim szefem w biurze był wtedy pan Leonard Tur. Nigdy nie zapomnę tej chwili, kiedy pamiętnego 16 grudnia weszłam do jego pokoju z jakimiś papierami urzędowymi do podpisu i zobaczyłam go śmiertelnie bladego, patrzącego na mnie szklanym wzrokiem i wodzącego ręką po twarzy, jak człowiek usiłujący się rozbudzić. Powiedział nieswoim, chrapliwym szeptem: »Narutowicz zabity«. Pamiętam tylko moje osłupienie, jakbym nagle w sercu mego narodu zobaczyła ziejącą mrokiem pieczarę śmiercionośnego bazyliszka” - notowała w „Dzienniku” pisarka.

DoRzeczy, dodatek „Historia”, nr 12/ grudzień 2018 r.

Walczyli w żydowskich strażach miejskich i pułkach jazdy, odznaczyli się jako oficerowie oraz lekarze. Przelewali krew razem z Polakami

„Tatuażysta z Auschwitz” prędzej czy później musiał zwrócić uwagę zawodowych historyków. Światowy przebój wydawniczy roi się od błędów, przeinaczeń i nadinterpretacji

Kamil Nadolski, Newsweek, nr 3/2019, 14-20.01.2019 r.

Historia, którą przedstawiła pisarka Heather Morris, chwyciła czytelników za serce na całym świecie. Także u nas jest w czołówce najlepiej sprzedawanych książek. „Tatuażysta z Auschwitz” to opowieść o słowackim Żydzie, Lale Sokołowie (właśc. Ludwigu Eisenbergu), któremu w obozie kazano tatuować więźniom numery. Gdy poznał więźniarkę Gitę Furman, postanowił zrobić wszystko, by ocalić jej życie. Czyli wielki romans z Zagładą w tle. Para nie tylko przeżyła Auschwitz, ale też po wojnie pobrała się i spędziła razem resztę życia.

Palestyńczycy nie są istotami ludzkimi, nie zasługują aby żyć, nie są niczym większym od zwierząt. ~ wiceminister do spraw związków religijnych, wiceminister obrony Izraela Eli Ben Dahan.

Matki śpiewają. Śpiew matek słyszę.

Grom runął pięścią. Jak kamień w wodę.

Po pustych ulicach maszerują w ciszy

Latarnie rudobrode.

Jesień nieszczęsna, umęczona jesień

I beznadziejnie deszcz mży.

Bez świecy na oknie i bez światła na świecie

Śpiewają matki trzy.

I powiada ta pierwsza:

O tej zjawia się porze —

Drugiego mi takiego pokażcie!

Płynie okręt, płynie przez spokojne morze,

A mój syn powieszony na maszcie.

I powiada ta druga:

Syn mój olbrzym i milczek

A ja tu na święto mu szyję koszulę.

Przez polne idzie drogi. Kroki jego słyszę.

A w sercu niesie ołowianą kulę.

A ta matka, ta trzecia, tylko wodzi oczyma —

Nic droższego nad niego nie miałam.

Jakże iść mu na przeciw, kiedy nigdzie go nie ma,

Nie wiem, gdzie się me dziecko podziało.

I łza wtedy gorąca spływa z oczu jej smutnych

Może jeszcze nie spoczął, a może

W pocałunkach przemierza, jak błędny pokutnik,

Ścieżki świata twojego, mój Boże.

Z hebrajskiego przełożył: Natan Gross

DoRzeczy, dodatek „Historia”, nr 12/ grudzień 2018 r.

Pomoc w wyłapywaniu ukrywających się Żydów nie uchroniła policjantów z krakowskiego getta. Poszli na śmierć razem z innymi ofiarami Holokaustu

Śmiej się, śmiej się z moich marzeń —

Tak powiada ten, co śni,

Śmiej się, że w człowieka wierzę

I że jeszcze wierzę ci.

Śmiej się, bo złotemu cielcu

Nie sprzedałem duszy mej,

Bo ja w ludzkość jeszcze wierzę,

W moc i siłę ducha jej.

Siła ducha zrzuci więzy,

Wzniesie go pod szczyty nieb.

Praca rąk zapewni przyszłość.

Duszy wolność, ciału — chleb.

Śmiej się, bo ja w przyjaźń wierzę,

Wierzę też w braterstwo serc.

Serce sercu da nadzieję

I wspólnoty losów więź.

Wierzę też w szczęśliwą przyszłość,

Choć daleki jest ten dzień,

Lud ludowi rękę poda

I zniknie wojny cień.

Pokolenie przyjdzie nowe

I wytryśnie życia zdrój.

Wówczas skruszy swe kajdany,

Światło ujrzy naród mój.

Nowy człowiek w nowym kraju

Będzie tworzyć, kochać, żyć,

Z pełnych, wartkich źródeł ducha

Nieskończenie będzie pić.

Wówczas spod poety pióra

Nowa pieśń popłynie w świat.

Jemu to, młodemu — w wieniec

Z mego grobu wplotą kwiat.

Tłumaczyła z hebrajskiego: Szoszana Raczyńska

DoRzeczy, dodatek „Historia”, nr 12/ grudzień 2018 r.

Są rówieśnikami, obaj przeżyli zbrodnie likwidacji gett w Krakowie i Łodzi. Po latach szczerze opowiadają o tragedii życia za murami i o roli policji żydowskiej

DoRzeczy, dodatek „Historia”, nr 12/ grudzień 2018 r.

Zawsze w różne rocznice czy święta staram się zerknąć do źródeł. Niby znanych, wielokrotnie odczytanych, przeżutych, ale wciąż - w takich okolicznościowych momentach - robiących na mnie spore wrażenie.

Warszawska Gazeta, nr 51, 21-27.12.2018

„Wytrwałym Przyjaciołom i Zjednoczonej Gwieździe Vesone grożono opanowaniem ich zborów” - poinformowali na swoim blogu masoni Loży Wielkiego Wschodu Francji. Wolnomularze są coraz bardziej przerażeni ruchem „żółtych kamizelek” który - o czym mało się mówi - obwinia również masonerię za kryzys, jaki dotknął Francję. Delegalizacja, a wręcz likwidacja masońskich lóż jest coraz częściej wysuwanym postulatem przez „żółte kamizelki”.

Opracował: Aron Kohn, Hajfa – Izrael