Mirosława Dołęgowska-Wysocka Wolnomularz Polski, nr 23-24, sierpień/wrzesień 1998 r.

Nie tak dawno temu, bo przy końcu stycznia ’94 rozgorzały namiętności wokół usytuowania Ordynariatu Polowego WP. Z lewej strony sali sejmowej padła propozycja, aby w MON powołano - wzorem II Rzeczypospolitej - komórkę koordynującą działalność duszpasterską w armii. Strona katolicka podniosła zarzut, iż żadna tego typu komórka przed wojną nie istniała. I miała całkowitą rację!

W dniach od 1 do 9 czerwca 1991 r. miała miejsce IV Pielgrzymka Papieża Jana Pawła II do Polski. Już w marcu 1991 r. ks. biskup Henryk Muszyński — Przewodniczący Komisji Episkopatu Polski d/s Dialogu z Judaizmem — poinformował Komisję Koordynacyjną Organizacji Żydowskich w RP, że w programie Pielgrzymki znajduje się punkt dotyczący spotkania Jego Eminencji Papieża z przedstawicielami wspólnoty żydowskiej w Polsce.

I tak, judaizm przetrwał prawie cztery tysiąclecia. Zanikały stare wierzenia i religie i powstawały nowe, odchodziły stare kultury i cywilizacje ustępując miejsca nowym, kruszyły się kolejne potęgi państwowe — losy narodu żydowskiego i judaizmu bywały tragiczne, lecz mimo to judaizm przetrwał i przetrwał też naród żydowski.

Mimo upływu tak długiego okresu czasu natura ludzka pozostała jednakże niezmienna i niezmienne też pozostały horyzonty moralne, które judaizm wskazuje człowiekowi.

Największy wpływ na stan umysłowy Żydów i na życie żydowskie końca wieku XIX i początku wieku XX miały niewątpliwie trzy zjawiska: rozkwit świeckiej literatury, piśmiennictwa i kultury żydowskiej; rozwój idei socjalistycznych; przebudzenie świadomości narodowej i rozwój syjonizmu. Rola religii jako spoiwa narodu i gwaranta jego tożsamości i przetrwania ulegała osłabieniu, zastępowała ją coraz bardziej świadomość narodowa fundowana na narodowej kulturze, na wspólnej przeszłości i wspólnocie losu.

Rozwój chasydyzmu wzbudził głębokie obawy w sferach rabinicznych, wśród tradycyjnych przywódców judaizmu. Obawy uzasadnione ranami, które zadane zostały judaizmowi przez mesjanistów—odstępców, począwszy od Sabataja Tzwi i skończywszy na Jakubie Lejbowiczu Franku.

DR MIROSŁAWA DOLĘGOWSKA-WYSOCKA, Wolnomularz Polski, nr 61, zima 2014/2015

Motyw mitu o Prometeuszu był podejmowany już we wczesnym antyku. Tu zasygnalizuję tylko najważniejsze sprawy. Znajdujemy go w tragedii Ajschylosa pt. Prometeusz skowany. W II wieku n.e. motyw podjęty został przez Lukiana w dialogu pt. Prometeusz albo Kaukaz, a także w innych dziełach - O ofiarach, Zeus wzięty na spytki, Bogowie miłości. W swych pismach odnoszą się do mitu Prometeusza - ‘ także Cyceron, Pauzaniasz, Arrian i Flawiusz Filostrat. Następnie do Prometeusza sięga pisarz chrześcijański Tertulian, utożsamiając go z samym Bogiem, Stwórcą człowieka. Pod wpływem dialogów Lukiana własny dialog pisze Maria Konopnicka (Prometeusz i Syzyf). Z mitu o Prometeuszu narodził się prometeizm lub postawa prometejska - postawa etyczna, dla której ideałem moralnym jest dobrowolne podporządkowanie działań jednostki dobru większych grup społecznych lub nawet całej ludzkości. Oznacza on także bunt przeciwko boskim wyrokom i siłom natury oraz cierpienie własne w imię szczęścia ogółu. Przykładami z literatury mogą być dr Rieux z Dżumy Alberta Camus, Kordian Juliusza Słowackiego oraz Konrad w III części Dziadów Mickiewicza (jego prometejska postawa ukazana jest w Wielkiej Improwizacji) czy postać dr. Judyma z Ludzi bezdomnych Żeromskiego (Pierwowzorem postaci doktora Judyma był doktor Radziwiłłowicz, wybitny polski wolnomularz początków XX w.)

DZISIAJ, CZYLI 4 LISTOPADA 2014 R., MIJA RÓWNO 14 LAT OD ZAPALENIA ŚWIATEŁ NASZEJ LOŻY PROMETEA NA WSCHODZIE WARSZAWY, 349. LOŻY WIELKIEJ ŻEŃSKIEJ LOŻY FRANCJI, PIERWSZEJ CZYSTO KOBIECEJ LOŻY W POLSCE. PROMETEA TO GENDEROWA WERSJA PROMETEUSZA, KTÓRY WYKRADŁ BOGOM Z OLIMPU OGIEŃ. JEDNAK MIT PROMETEUSZA JEST O WIELE BARDZIEJ „ZASOBNY”, NIŻ PAMIĘTAMY NA CO DZIEŃ I PRZEZ TO DLA NAS - MASONEK - CHYBA JESZCZE CIEKAWSZY. SIĘGNĘŁAM PONOWNIE PO MITY GRECKIE ROBERTA GRAYESA.

Wiek XV i XVI aż do połowy wieku XVII to okres rozwoju gmin żydowskich w Czechach, na Morawach, w Polsce i na Litwie, czas rozkwitu ich życia religijnego i wzrostu ich znaczenia w judaizmie.

W Pradze, w Lublinie, w Krakowie, na Litwie i na wschodnich ziemiach Rzeczypospolitej działali wybitni uczeni żydowscy i jeszyboty, których wpływ na rozwój judaizmu miał szeroki zasięg.

W liście poprzednim stwierdziliśmy, że żydowska idea narodowa nie tylko nie przeczy najwyższym społeczno-etycznym ideałom ludzkości, lecz przeciwnie - jest przez te ideały uwarunkowana. Wyjaśniliśmy sobie, że bronić tej idei powinni wszyscy rzecznicy sprawiedliwości i postępu; jej przeciwnikami są rzecznicy przemocy i wstecznictwa.

W czasach Jehudy Halewi i Majmonidesa większość Żydów zamieszkiwała przodujące wówczas cywilizacyjnie i kulturowo (do czego się też niemało owi Żydzi przyczynili) kraje będące pod władzą arabską, aliści duże skupiska żydowskie znajdowały się także w chrześcijańskich krajach Europy, w Północnej Hiszpanii, we Włoszech, we Francji, w Niemczech, w Anglii.

Minęły czasy Amoraitów, twórców i redaktorów Talmudu, nie ustał jednakże rozwój judaizmu i działalność uczonych i mędrców żydowskich. Nazywano ich obecnie w okresie posttalmudycznym Gaonami. Uzbrojeni w Biblię i w Talmud, a także w dzieła agadystyczne, które nie weszły do Talmudu i zebrane zostały w księgach zwanych Midraszami (najbardziej znaną jest „Midrasz Raba” — bogata w alegorie, przypowieści i moralitety), stawiali czoła nowym wyzwaniom — a wyzwania owe nie były łatwe.

Wejście na arenę dziejów islamu i jego ekspansja w Azji i Afryce, a także rozwój chrześcijaństwa w Europie stworzyły nowe sytuacje i nowe uwarunkowania.