Szkolnictwo żydowskie, prawie od początku ubiegłego wieku, rozwijało się w dwu kierunkach. Pierwszym było szkolnictwo religijne. Istniejące tradycyjnie od wieków chedery, czy też talmud-tory, mimo wielokrotnie podejmowanych, przez władze oświatowe, prób, mających na celu podporządkowanie ich własnej polityce szkolnej, żyły niezależnym, w zasadzie, życiem. Nawet w małym miasteczku było ich od kilku do kilkunastu. Nauka w nich była obowiązkiem religijnym. „Szulchan Aruch’’ dopuszczał nawet stosowanie przymusu w stosunku do rodziców, uchylających się od powinności posyłania dzieci na lekcje.