SOLOMON Z KORCA

Jacek„Rekontra” Piasecki

„Polska słusznie uważana za najbardziej antysemicki kraj świata” – rabin Polish w kwietniu 1988 r. w Krakowie na sympozjum chrze-ścijańsko-żydowskim.

„Nie ma przecież nigdzie tak zakłamanej historii, jak historia Polski (.. .) dlatego tak niezwykle ważne jest publikowanie materiałów źródłowych czy przyczynków wyświetlających tę rzeczywistość” – Jerzy Giedroyc, w 1989 r. w wywiadzie dla „Więzi”

Przyczynki i materiały źródłowe, daty, miejsca i liczby.

EmilyTamkin pisze o swojej książce „Źli Żydzi. O żydowskiej tożsamości w Ameryce”(wyd. Czarne, 2024), że stanowi jej najlepszą próbę zmierzenia się z tym, co uważa za jedyną prawdę o tożsamości amerykańskich Żydów, której„w żaden sposób nie da się jej przyszpilić”

Czy można pisać o amerykańskich Żydach, o ich tożsamości, nie wspominając, że w znakomitej większości (ponad 80 proc.) są Żydami o polskich korzeniach? Czy autorka może ani słówka nie napisać o Polsce, gdy dzielą ja zaledwie trzy pokolenia od Polski, która była bardziej i dłużej tolerancyjna niż jakiekolwiek państwo Starego Kontynentu?

Prawnuczka SolomonaTamkina z Korca, nieznająca języka polskiego, bez trudu dotrze do„Re-thinking Poles and Jews.Troubled Past, Brighter Futurę” (Rowman & Littlefield Publishers,2007) i przeczyta, że Polska przyciągnęła wspólnoty żydowskie, które żyły w niej i rozkwitały.

David Harris recenzując ją – w Polsce ukazała się w 2008 r. w wydawnictwie„Więź”pod tytułem „Polacy i Żydzi – kwestia otwarta”- napisał: jest olbrzymim wkładem w lepsze zrozumienie między Polską a narodem żydowskim.

Żydzi cudzoziemcy

„Solomon przybył do Stanów Zjednoczonych w 1912 roku” – EmilyTamkin takim oto zdaniem o pradziadku wprowadza czytelnika w świat„Żydów cudzoziemców” Czytamy dalej, że„jego rodzina zamieszkała w Bostonie, w stanie Massachusetts, jednym z ważniejszych miejsc osiedlania się żydowskich imigrantów, choć nie głównym – to zaszczytne miano nosił Nowy Jork”.

Ale skąd przybył, ile miał lat, no i przede wszystkim, gdzie się urodziwego nie pisze. Na następnej stronie znajduję, że był nastolatkiem. I autorka wprowadza czytelnika w świat Żydów emigrantów. Pierwsi przybywający byli w większości Sefardyjczy-kami wywodzącymi się z Półwyspu Iberyjskiego, skąd rozlali się między innymi na Europę Południowo-Wschodnią, do Nowego Amsterdamu, czyli obecnego Nowego Jorku, osadnicy sefardyj-scy przybyli z Brazylii w 1654 r., wkrótce dołączyli do nich Żydzi aszkenazyjscy wywodzący się z niemieckich landów, skąd wielu wyemigrowało do Europy Wschodniej i ówczesnego Cesarstwa Rosyjskiego.

Tak było?

Przybyli do Europy, rozlali się, dołączyli, no i wyemigrowali z niemieckich landów do Europy Wschodniej i ówczesnego Cesarstwa Rosyjskiego?

Majer Bałaban opisując europejską migrację Żydów, używa innych słów: wygnanie z Anglii (1290), z Francji (rok 1306), z Hiszpanii (rok 1492), z Portugalii (rok 1498), a w XV wieku wygnano Żydów prawie ze wszystkich miast niemieckich, i dalej:„wszak jeszcze w drugiej połowie XVII wieku wygonił Leopold I wszystkich Żydów z Wiednia (1670) i rzucił kilka tysięcy rodzin na pastwę głodu i tułaczki”

„Tylko pod tym kątem winniśmy oglądać dzieje Żydów w Polsce” – pisze Bałaban, i dodaje: Mimo prześladowań Żydów z Polski nie wyganiano i to oznaczało w czasach ciemnego średniowiecza wielki postęp, nieznaną nigdzie indziej w Europie tolerancję.

Ile razy w książce EmilyTamkin, która według prof. Josha Lamberta wszystkich zaprasza i skłania do rozmowy o najtrudniejszych sprawach, w książce, która jest ponoć„fascynującą opowieścią i dogłębną analizą historyczną” to z kolei recenzent Theodora Johnson, pojawia się Polska?

W książce o żydowskiej tożsamości słowo Polska ani słowo Polacy, ani akapit o polskich Żydach, czy też zwrot o„polskich korzeniach” nie pojawia się ani razu.

Jest informacja, że w 1942 r.„New York Times” dopiero na dziesiątej stronie zamieścił artykuł za-tytułowany„Program Himmlera morduje polskich Żydów” i dwa razy w książce jest zwrot„imigrant z Polski”.

Konstanty Gebert zachwalając Tamkin, która„sprawnie przeprowadziła czytelnika przez meandry amerykańsko-żydowskich sukcesów” napisał, że pokazała, jak „amerykańska demokracja umożliwiła żydowski rozkwit” Czy nie u derzyła go nieobecność w jej opowieści Polski, której to Polsce Żydzi zawdzięczają swoje istnienie w amerykańskiej postaci? Użyłem kontrnarracji wobec narracji pełnej zachwytów autorki.

Nieobecność Polski

Niemcy? Czytelnik dowiaduje się, że żaden odłam judaizmu nie kładł tak silnego nacisku na ewolucję religii, jak ruch reformowany, który powstał gdzie -,,w dziewiętnastowiecznych Niemczech” Autorka cytuje rabina Wise, prawdopodobnie słowa pochodzące z 1938 r.:„Nie pamiętam, by cokolwiek spotykającego amerykańskich Żydów wzburzyło ich równie mocno, jak nagły zwrot wielkiego, kulturalnego i liberalnego narodu [Niemców] ku praktykom, które można łagodnie nazwać średniowiecznymi”

I natrafiamy, jak wytwórnia filmowa troszczyła się o wizerunek Niemców w amerykańskich mass mediach.

Oto William Wyler, amerykański Żyd urodzony w Alzacji, wspominał, że wytwórnia naciskała na niego, by ukazał w nieco bardziej pozytywnym świetle postać Niemca zfilmu„Pani Miniver” z 1942 r. Reżyser się wybronił, argumentując, że„tylko jeden z bohaterów był Niemcem, zatem musiał reprezentować nazistów dopuszczających się zła”

Tamkin podaje,że gdy już Niemcy wypowiedziały wojnę Stanom Zjednoczonym, wytwórnia uznała, że„w gruncie rzeczy ■ taka charakterystyka to nie problem”

Czytelnik nie poznaje nazwy wytwórni: Metro-Goldwyn–Mayer. Film„Pani Miniver” zdobył w 1943 r. sześć Oscarów.

Gdzie urodził się Solomon Tamkin, pradziadek Emily?

Chwytał się rozmaitych zajęć, aż awansował na handlarza lodem, a z czasem zaczął sprzedawać węgiel,,,wkrótce sprowadził do Stanów Zjednoczonych swoich rodziców Benjamina i Idę – ale już nie brata i siostrę, którzy zmarli w Korcu (Koritz w jego ojczystym języku jidysz), leżącym wówczas w Cesarstwie Rosyjskim, a obecnie na Ukrainie”.

I tyle, pojawia się nazwa miejscowości, jedyny ślad.

Miejscowość: KORZEC. Województwo: wołyńskie, Rok spisu: 1921. Liczba Żydów: 3888. „W 1820 roku w Stanach Zjednoczonych żyło ich około czterech tysięcy” – podaje EmilyTamkin w swojej książce, Dwie liczby do przemyślenia – około 4 tys. Żydów w całej Ameryce, oraz 3888 Żydów w Korcu, który leżał w Cesarstwie Rosyjskim. Badaczce historii rodzinnej fakty nie przeszkadzają? Badała gdzie jej korzenie?

Miasto Korzec, dawniej rezydencja magnaterii polskiej, pierwsza wzmianka w XII w., a o Żydach w Korcu wzmianki pochodzą z wieku XIII. Po podziale Wołynia w rękach książąt Koreckich, a po śmierci ostatniego Koreckiego miasto przeszło do Leszczyńskich, a po nich do Czartoryskich.

W XVI w. szlacheckie miasto prywatne, położone w województwie wołyńskim. Zabory.

WIIRP siedziba gminy. W1921 r. 3888, a w 1937 r. ludność żydowska licząca ok. 5 tys. stanowiła 75 proc, mieszkańców miasta. Źródła. 17 września 1939 r. do Korca weszli Sowieci.

EmilyTamkin pisze, że wiele lat później, kiedy dzieci pytały Solo-mona o miejsce urodzenia, od-powiadał:„Gdyby było coś warte, tobyśmy nie wyjechali” Na tym poprzestała? A brat i siostra, jak„umarli”?WWikipedii znajdzie źródła i przypisy, pozna prawdę o zagładzie polskich Żydów z Korca.

Żydów eksterminowano w czterech „akcjach”: w 1941 r. (350 zabitych mężczyzn), 21 maja 1942 (2,5 tys. ofiar) oraz 25 września 1942 (2 tys. ofiar). Niemiecka kultura? Niemieccy żołnierze zmuszali rabinów do wyniesienia Tory na ulicę i spalenia jej. Ci, którzy odmówili wykonania rozkazu, byli rozstrzeliwani na miejscu.

Polacy i Żydzi

Rabin Polish, autor wstępnych słów o Polsce, jako najbardziej antysemickim kraju na świecie, po spotkaniu w Krakowie i Tyńcu ze łzami w oczach wyznał:„zrozu-miałem teraz polski ból”. W książce „Polacy i Żydzi”znaj-dziemy wiele ważnych i także szokujących informacji.

Mieczysław B. Biskupski w eseju „Polska i Polacy w filmowym obrazie Holokaustu”omawia filmy, które odzwierciedlają„silnie zakorzenioną niechęć”do Polski ze strony „dużej liczby współczesnych amerykańskich Żydów” Obraz„QBVII”z okresu Holokaustu jest trudny do zniesienia, rzeczy odrażające przedstawione w szczegółach, wszystkie są dziełem Polaków. W serialu„Holo-kaust”-jednak szokujący obraz Polski w Hollywood za tydzień.

Podpis: Cwi Mikulicki Hajfa Izrael