Kumbh Mela to największa pielgrzymka świata. Prajagradź nad Gangesem zamienia się na jeden dzień w najliczniejszą metropolię świata

Marcin Jamkowski, Newsweek, nr 16, 15-22.04.2019 r.

Ruszają z dworca, gdzie dalekobieżne po- ciągi wypluwają ich zmęczonych i oszołomionych po wielogodzinnej podróży. Albo z lotniska, gdzie ci nieliczni, najlepiej sytuowani, albo po prostu najważniejsi w kastowym podziale kraju wylądowali pośród prywatnych awionetek, wojskowych odrzutowców i czarterowych boeingów przywożących elity ze stolicy. Albo z parkingów na miliony aut na obrzeżach miasta.

Ci biedniejsi cały dobytek potrzebny na najbliższy dzień lub kilka dni niosą na głowach. Ostatni etap swojej wielkiej podróży pokonują pieszo. Wszyscy po to samo. Po błogosławieństwo i zbawienie. Oczyszczenie i pojednanie. Po wielkie duchowe przeżycie w świętych wodach trzech rzek naraz - w najświętszym dla nich miejscu w najświętszym dniu kalendarza.

Sytuacja społeczno-polityczna w Babilonii. Exilarch Dawid ben Zakaj i jego stosunki z gaonami w Surze i Pumbedicie.

W życiu kulturalnym i duchowym Żydów babilońskich nastąpił zastój wraz z zakończeniem prac nad Talmudem w roku 500 n.e. Rozpoczął się okres komentatorów Talmudu i Gaonów, który trwał do XI w. Oni w dalszym ciągu studiowali i komentowali Talmud, ale bez poprzedniego rozmachu i polotu. Istniały dwie przyczyny tego zastoju: a) prace nad Talmudem i jego zakończeniem wywołały duchowe zmęczenie i wyczerpały duchowe siły uczonych i b) prześladowania perskich i bizantyjskich królów zmusiły Żydów do zanurzenia się we własnym świecie i odwrócenia wzroku od teraźniejszości do przeszłości. Pilnowano tradycji i podejrzliwie podchodzono do każdej próby zmian w świecie ducha i myśli. Ten stan trwał blisko 300 lat. Ale nagle świat żydowski się zakołysał: na arenę dziejową, wystąpił naród arabski z impetem młodzieńczym, z nową religią i ideami, które szerzono mieczem. Kwitła wiara, a stare tradycje nie pętały jej duchowego rozwoju. Ta burza nie przeszła niezauważona w żydowskim życiu, ponieważ Arabowie przynieśli Żydom pewne formy wolności i tolerancji.

Słowo wstępne

R’ Saadiah Gaon, syn Josefa był jedną, z najbardziej uniwersalnych postaci w żydowskim życiu duchowym okresu potalmudycznego. Głęboko zakorzeniony w arabskim ukształtowaniu swego kręgu kulturowego, jednocześnie jednak jako praktyczny organizator oraz torujący drogę do postępu duchowy przywódca, dokładnie poznał potrzeby współczesnych mu Żydów. R’ Saadiah zapłodnił i wzbogacił niemal wszystkie dziedziny twórczości naukowej i zdecydowanie wpłynął na ich rozkwit w epoce arabsko-żydowskiej.

Można bez żadnych wątpliwości uważać omawianego uczonego za wielką osobistość u wrót arabskiego okresu rozwoju kultury i największego geniusza swojego narodu, ponieważ na cały wiek uzasadnił żydowskie nauki średniowiecza w sposób wszechstronny i pełny. Ten wybitny uczony posiadał głęboką znajomość Biblii i Talmudu, był komentatorem tych nauk, tłumaczem pism świętych i uczonym językoznawcą. Jako pierwszy wśród filozofów klasycznych sformułował problem żydowskiej filozofii religijnej i zwycięsko odparł niebezpieczeństwo poważnie grożące systemowi rabiniczno-talmudycznemu ze strony Karaitów. R’ Saadiah był zresztą szermierzem tego systemu. Był również obrońcą integralności Pisma Świętego i przezwyciężył dążenia do jego rozbicia.

O tym wielkim uczonym i przywódcy duchowym żydowskiej diaspory na Bliskim Wschodzie na przełomie IX i X wieku n.e. będzie mowa w niniejszym artykule.

Judaizm według Franza Rosenzweiga nie podlega czasowi, gdyż jest zabezpieczony „wiecznym życiem” Żydów (wieczne życie jest rozumiane przez niego jako wieczny naród), odpornym na działanie czasu. Nie podlega czasowi, ponieważ sam stwarza własny czas w harmonii z wewnętrznym rytmem następujących pokoleń. Tworzy równoczesność kolejnych pokoleń rozłączonych w czasie, równoczesność, opartą na związku między potomkiem a przodkiem. Syn bowiem posiada przekonanie swojego ojca, wnuk zaś odnawia imię dziadka. Dzięki temu lud staje się wiecznym ludem. Dostrzegając jeden drugiego w tym samym momencie, potomek i przodek dostrzegają według Rosenzweiga jeden w drugim tak ostatniego potomka, jak i pierwszego przodka. Dzięki temu ostatni potomek i pierwszy przodek, jeden dla drugiego, a obydwaj dla tego, który stoi między nimi, stanowią prawdziwe wcielenie wiecznego ludu. Dlatego też Rosenzweig nie waha się stwierdzić: „My bezpośrednio przeżywamy nasz judaizm w starcach oraz w dzieciach”.