Maria Ejzen

Pytasz mnie o rok 1968. Dziwię się, że nic nie wiesz, a potem przypominam sobie, że miałaś wówczas zaledwie 8 lat. Tak, przeżyłam „owego” roku różne straszne historie, ale dziś opowiem ci inną historię.

Leszek Żebrowski. DoRzeczy, nr 22, 25-31.05.2020 r.

Obarczając Polaków z granatowej policji nieudowodnionymi winami i odciążając Niemców, Jan Grabowski wybrał drogę na skróty, głównie umysłowe

„W ludzie żydowskim tkwi zrozumienie dla piękna, poczucie estetyczne, głęboko zakorzenione przez tradycję. Pod grubą powłoką trosk i kłopotów twardego żywota kryje się umiłowanie piękna. W pamięci wyryte są obrazy z Biblii, cytaty mędrców, w duszy odtwarzają się zagadnienia o wszechbycie i nieśmiertelności".

Tak pisali Maksymilian Goldstein i Karol Dresdner, autorzy wydanego w r. 1935 katalogu pt. Kultura i sztuka ludu żydowskiego na ziemiach polskich, którzy jako jedni z pierwszych zwrócili uwagę na piękno wycinanek. Ich słowa są szczególnie trafne w odniesieniu do zrodzonej z impulsu tworzenia, a zarazem z pobożności nietrwałej sztuki, jaką była tradycyjna żydowska wycinanka.

Jonasz i wieloryb

Bóg objawił się Jonaszowi i powiedział:

— Wyjdź na ulice Niniwy i wołaj: Za czterdzieści dni miasto rozsypie się w proch za wasze winy!

I pomyślał Jonasz w głębi duszy: Bóg jest miłosierny i wielkoduszny. Pewnego razu posłał mnie do Jerozolimy, żebym obwieścił jej mieszkańcom, że miasto zostanie zburzone. Uczyniłem tak i kiedy Żydzi pokajali się i odbyli pokutę, wybaczył im i miasto pozostało nietknięte. Nazwali mnie przeto fałszywym prorokiem. Teraz powtórzy się to samo w Niniwie i obce narody zaczną bluźnić przeciwko wysłannikowi Boga. Okrzykną mnie tak samo jak w Jerozolimie fałszywym prorokiem.