|
Dnia 4 lipca 1988 roku powołana została Fundacja Ochrony Zabytków i Pomocy Artystom z siedzibą w Częstochowie. Celem Fundacji jest ratowanie zabytkowych obiektów, takich jak starodawne kamieniczki czy dworki i przekształcanie ich w obiekty użyteczności publicznej, a także kształcenie adeptów w zanikających rzemiosłach artystycznych: medalierstwie, metaloplastyce, grawerstwie czy kowalstwie artystycznym. |
On July the 4th. 1988 the Foundation for Historical Monuments and Artists Support settled in Czestochowa has been appointed. The Foundation realizes several important purposes. One of them is restoration of relic objects like centuries old, interesting buildings or manors — and, afterwards, turning them into orphanages, rehabilitation centers or just places, where young, gifted artists would be able to live and work peacefully. |
|
Równie ważnym statutowym celem Fundacji jest udzielanie pomocy artystom muzykom, śpiewakom, malarzom, promowanie ich i finansowanie ich nauki w kraju i za granicą. Fundacja ma nadzieję, że ta działalność, obok renowacji obiektów zabytkowych, przyczyni się do podniesienia poziomu kultury i sztuki w Polsce i ocali przed utratą wiele cennych pamiątek kultury. Zadania swoje Fundacja będzie realizować opierając się na środkach uzyskiwanych z majątku Fundacji, który stanowi m.in. (budowany obecnie)’ zakład ceramiki szlachetnej w Częstochowie. Fundacja będzie także korzystać z dotacji i darowizn gotówkowych i rzeczowych Ludziom ze świata kultury, nauki, sportu i biznesu oraz innym zasłużonym ofiarodawcom, którzy wspierali i wspierają Fundację, w podziękowaniu przyznaje się tytuł honorowego fundatora, a także pamiątkowe medale i dyplomy. Gwarancją sukcesu Fundacji jest pomoc, udzielana jej przez ekspertów z UNIDO, i zaangażowanie ludzi w niej działających, szczególnie zaś jej założyciela, rzemieślnika ceramika, pana Janusza Baranowskiego. Częstochowa — siedziba Fundacji – ma oprócz odwiedzanej rokrocznie przez miliony wiernych Jasnej Góry, wiele innych zabytków, które, zaniedbane, powoli zmieniają się w ruinę. Po zapoznaniu się z opinią ekspertów, Fundacja postanowiła otoczyć opieką interesującą XVIII-wieczną kamieniczkę znajdującą się w centrum miasta. Niegdyś należała ona do Starego Rynku, obecnie jest jednym z ostatnich jego śladów. Gdy tylko zakończone zostaną prace budowlano-konserwatorskie, kamieniczka przy ulicy PPR Nr 8 stanie się siedzibą Fundacji. Fundacja podjęła się także odnowy żydowskiego cmentarza w Częstochowie. Dla upamiętnienia wspólnej przeszłości mieszkających na tej samej ziemi Żydów i Polaków trzeba jak najpilniej przystąpić do ratowania tej nekropolii. Znajduje się ona obecnie w opłakanym stanie. Zarośnięte alejki i bujna roślinność rozsadzająca wiekowe płyty z napisami w języku hebrajskim, polskim i niemieckim, dobitnie świadczą o wieloletnim braku właściwej opieki. Jest to niewątpliwie obiekt ciekawy, zachowało się jeszcze blisko 4000 nagrobków z różnych czasów, od przełomu XVIII i XIX wieku, gdy cmentarz ten powstał, aż do czasów ostatniej wojny, która pozostawiła wiele mogił zbiorowych, a nawet lat powojennych, bo i takie groby się tu znajdują. Jest to jeden z największych cmentarzy wyznania mojżeszowego, zachowanych w Polsce (4,25 ha). Odnowę cmentarza będą prowadzić zespoły najlepszych konserwatorów. Prace związane z odtworzeniem ornamentyki i liternictwa nagrobkowego zostaną wykonane w pracowni metaloplastyki kierowanej przez założyciela Fundacji, pana Janusza Baranowskiego. Urodził się w Częstochowie, i nie może pogodzić się z faktem, że tak wiele cennych obiektów historycznych w tym mieście ulega niszczącemu działaniu czasu. Jest on właścicielem doskonale prosperującego zakładu ceramicznego, eksportującego na dużą skalę swoje wyroby do państw Europy Zachodniej i ZSRR. Jego wyroby odnoszą sukcesy na międzynarodowych wystawach i konkursach, w ślad za czym idzie sukces finansowy i prestiżowy. Gdy w Polsce pojawiła się możliwość zakładania fundacji, pan Baranowski skorzystał z niej i stanął na czele nowo założonej Fundacji, wspierany „w swych decyzjach przez Społeczną Radę. Ich ostatnim wspólnym pomysłem jest przekształcenie późnoklasycystycznego dworku we wsi Zawada, gmina Irządze w okolicy Częstochowy w Dom Pracy Twórczej dla artystów — szczególnie artystów malarzy z kraju i zagranicy. Dwór ten ma szczególny urok, otaczają go bowiem stylowy ogród — mocno obecnie zaniedbany — i stary park w stylu angielskim, w którym można znaleźć różne gatunki drzew. Park ma interesujący, wysoko przez konserwatorów ceniony układ, a do dworu należą także zabudowania gospodarcze i staw. Fundacja Ochrony Zabytków i Pomocy Artystom pragnie powstrzymać dewastację parku i odratować dworek, stosując się przy tym całkowicie do wymogów konserwatorów. Pragnąc przyczynić się do ratowania śladów kultury polskiej na terenach ZSRR, Fundacja rozpoczyna też akcję mającą na celu odnowę polskich zabytków w Wilnie i we Lwowie. |
The other purpose of the Foundation is to teach willing pupils some vanishing crafts — ceramics, artistic smithery, metal work and different types of engraving. The Foundation also plans to support the artists — musicians, singers, painters — to promote them and to bear the expences of their studies in Poland and abroad. The Foundation expects, that this activity will contribute in development of cultural and artistic life in Poland and it will prevent losses of many valuable, cultural relics of the past. The Foundation will realize its tasks on the basis of founds received from Foundation’s own sources, a new ceramic workshop in Czestochowa being one of them. The Foundation will also use received founds and material donations. On the people from culture, science, sport and business circles, and on other meritious donors, who support the Foundation, the diplomas and medals are conferred as well as the title of the honoured founder. An efficient work of all the people acting for the Foundation — guided by its founder, the ceramist and craftsman Mr Janusz Baranowski, as well as the help provided by the UNIDO experts, quarantee the full success of this organization. Częstochowa, the famous town where the Foundation is established has — except willingly visited religious center of Jasna Gora — many other relicts of the past. Some of them slowly turn into ruins. The Foundation, according to the opinion of experts, has decided to take care of the 18th century house located in the city center. Long ago this house belonged to the Old Market Square, now it is one of its last survivals. When all the reconstructions terminate, the building, situated at 8 PPR street will become the seat of the Foundation. Renovation of the Jewish cemetery in Częstochowa is another important task. It should be fulfilled as fast as possible, to commemorate the common past of Poles and Jews living together. Just now, the cemetery is in a ruinous state. Its walks and lanes are overgrown with wild bushes, rich plants attack old tombstones, epitaphs in Hebrew, Polish and German quickly vanish under devastating nature forces, all of this giving the evidence of inappropriate care taken of this impresive place for many years. It is one of the largest (4.25 ha) Jewish graveyards which have remained in Poland. It consists of about 4000 tombstones dating from defferent times beginning from the end of 18th century, when this cemetery has been established, until the Second World War, which has left many common graves. There are even some tombs from the postwar years. The renovation of the Jewish cemetery is realized under the quidance of the best conservators. The epitaphs, their letters and ornamentation will be reconstructed in the metal workshop run by Mr Janusz Baranowski, the initiator and founder of the Foundation. He was born in Czestochowa, and he could not accept the fact, that so many of the valuable historic monuments in his town slowly fall to pieces. He is an owner of a prosperous ceramic workshop, and the major part of his products is sold abroad, either to the countries of Western Europe or to the Soviet Union. His goods are highly praised on international fair and exhibitions, which is followed by the financial and prestige success. Mr Baranowski has started the Foundation at the very first moment when in Poland it became possible. Now he is at its head, supported in his actions by the Welfare Council. According to their last decision, the Foundation is going to transform the ruinous late-classicistic manor in Zawada Village near Czestochowa into a temporary home for artists, where — after a renovation — they would be able to concentrate on their creative work. The painters from Poland and abroad will be especially warmly welcomed there, as the manor itself is situated in a very beautiful spot. It is surrounded by a — rather neglected now —garden, and an old park, where different species of magnificent old trees can be found near a very picturesque pond. The Foundation would like to stop the devastation of the park and renovate both, the manor and its farm buildings — all accordingly to conservator’s advices. Having in mind the protection of traces o Polish culture on the territory of the Soviet Union, the Foundation recently undertakes some actions leading to renovation of Polish relics in Vilnius and Lvov. |