Wolnomularz Polski, nr 37, styczeń-marzec 2003
„Deszcz pada” — hasło ostrzegające wolnomularzy, że w ich gronie znajduje się profan (światowy), przy którym nie należy mówić o sprawach zakonu; wyrażenie: „deszcz pada na świątynię’’ oznacza, że „świątynia nie jest zamknięta” bądź „opatrzona”, czyli może być narażona na niedyskrecję światowych
Dozorca — urzędnik loży, który w hierarchii wolnomularskiej zajmuje miejsce po Czcigodnym; I Dozorca (w niektórych rytach Nadzorca) opiekuje się Czeladnikiem (kolumna południową), II Dozorca — Uczniami (kolumną północną)
„Dzieci Wdowy, do nie!” – okrzyk, któremu towarzyszy skrzyżowanie rak nad głową, oznacza trwogę, wołanie o pomoc (wolnomularze uważają się za synów budowniczego świątyni Salomona, Hirama, którego matka była wdową; według innych wyjaśnień wiąże się ten zwrot z „symboliczna wdową” po Karolu I Stuarcie, ściętym za czasów Cromwella)
fartuch — oznaka przynależności do wolnomularstwa; fartuch Ucznia jest z białej skóry jagnięcej, podwinięty z przodu; fartuch Czeladnika – podobny, opuszczony z przodu; fartuch Mistrza — biały, jedwabny z czerwoną i niebieską wypustką, z wyhaftowanymi atrybutami wolno- mularskimi i symbolicznymi literami
gwiazda – zapalony świecznik przenośny
Hiram – budowniczy świątyni Salomona, pogrobowiec, syn Tyryjczyka i kobiety z plemienia Neftali (w innych rytach: Adonhiram), najwyższa godność urzędnika loży
inicjacja — zaznajomienie z tajemnicami, które wiążą się. z dawnym stopniem wolnomularskim; pierwsza inicjacja, czyli przyjęcie do zakonu, nie tworzy jeszcze masona, wskazuje mu tylko drogę, którą winien kroczyć, aby zdobyć „mentalność wolnomułarską”
instalacja loży – uroczyste urzędowe otwarcie loży
instalacje Urzędników – ceremonialne przejmowanie władzy przez funkcjonariuszy loży, zwanych Urzędnikami bądź Światłami (do pięciu Wielkich Świateł należą: Czcigodny, I i II Dozorca, Wielki Mówca i Sekretarz)
izba rozmyślań – pokój obity kirem, oświetlony lampką, z wypisanymi na ścianach maksymami moralnymi i filozoficznymi; kandydat, przebywający w izbie rozmyślań przed inicjacją, składa tu na piśmie odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu i rozstając się z życiem profana sporządza swój testament moralny i filozoficzny, po czym z zawiązanymi oczami zostaje wprowadzony do świątyni (rytuał mający symbolizować trudność, jaką sprawie adeptowi „przejście przez ziemię”: z ciemności ku .światłu)
jabłka granatu – rozcięty owoc granatu z systematycznie ułożonymi pestkami symbolizuje rodzinę wolnomularską, której członków łączą więzy porządku i braterstwa (ozdoba umieszczana na kapitelach dwóch głównych kolumn w świątyni)
katechizm – instrukcja w formie pytań i odpowiedzi, zaznajamiająca adepta z głównymi symbolami danego stopnia wtajemniczenia
kawałek architektury – pisany lub wygłaszany referat na temat problemów wolnomularskich
kielnia — narzędzie służące do spajania kamieni i wygładzania nierówności symbolizuje ukończenie pracy; „przekazanie kielni” oznacza pogodzenie się przeciwników
klejnot — ozdoba metalowa, niekiedy wysadzana drogimi kamieniami, umieszczana na końcu szarfy; kształt klejnotu określa stopień wtajemniczenia, począwszy od stopnia Mistrza; tzw, klejnoty ruchome na szarfach Urzędników są oznaką ich władzy (np. Czcigodny nosi klejnot w kształcie trójkąta)
Opracował: Janusz Baranowski – Tatar Polski, twórca Solidarności, potomek Powstańców Styczniowych, Legionistów, Generałów, Harcerzy, Szarych Szeregów, Żołnierzy Wyklętych