Z cyklu: Charakterystyka świąt żydowskich po kątem historycznym, obyczajowym i liturgicznym.

Święto to nazywa się de facto Chag Haszawuot (hebr. Święto Tygodni), ponieważ powinno być obchodzone w 7 tygodni od pierwszego dnia święta Pesach, w którym składano w ofierze pierwszy snopek jęczmienia. Obok tej nazwy znajdują się w biblii inne określenia, a mianowicie: Święto pierwszych plonów, Święto żniw, oraz dzień nadania Izraelitom Tory i tablic z 10 przykazaniami (hebr. Zma Matan Tora) i naszego prawodawstwa.

Święto Szawuot przypada dnia 6 miesiąca Sywan (maj-czerwiec), do którego dodano 7 Sywan jako święto diaspory. Podobnie jak z omówionymi już świętami, także i tu element sakralny splata się ze świeckim, bardzo prastare ze starym, legenda i wydarzenia historyczne z obyczajowością życia codziennego. Jednakże już w zamierzchłej przeszłości główny akcent obrządku Szawuot przeniesiony zostaje z charakteru święta rolniczego na przeżywany rokrocznie dzień nadania dekalogu. Święto dojrzałej wiosny zachowuje swój charakter w postaci obowiązkowego przystrajania domów i bóżnic w zieleń i kwiaty. Obrządek liczenia wieczorów omeru (żniw) polega głównie na odmawianiu przepisanej modlitwy dopiero po ukazaniu się pierwszej gwiazdy, a spożycie posiłku wieczornego może nastąpić dopiero po modlitwie. Okres między pierwszym a trzydziestym trzecim dniem omeru (Lag baomer) uważany jest za czas półżałoby. W tym czasie wszelkie radosne uroczystości: wesela, zaręczyny itd. nie mogą się odbyć. Tradycja żydowska wiąże owe 33 dni z szeregiem smutnych wydarzeń w dziejach Żydów: zgonem króla Dawida (972 r. p.n.e.), męczeńską śmiercią uczniów Rabi Akiby i okrutnym prześladowaniem Żydów w Niemczech podczas pierwszej wyprawy krzyżowej (1096 r.). Warto tu przypomnieć nakazy dotyczące końcowych godzin okresu omer: wskazane jest wzięcie co najmniej dwóch specjalnych kąpieli: w wigilię święta Szawuot i następnej o wczesnym poranku. To przygotowanie się do święta oczyszczającą kąpielą, modlitwą i lekturą historyczno-religijną jest częścią trzydniowych przygotowań do godnego przyjęcia Tory, ponieważ jak wynika z księgi Szmot, na 3 dni przed wielkim spotkaniem na szczycie góry Synaj, Mojżesz zapowiedziawszy ludowi trzydniowe przygotowania zalecił, by uprali swe szaty i przez 3 dni żyli w czystości. Trzeciego dnia Bóg przekazał na górze Synaj Mojżeszowi, przy dudnieniu grzmotów, Torę wraz z dekalogiem.

Podstawowym elementem liturgii święta Szawuot jest mistyczna pieśń „Akdamot”. Drugą pozycją jest biblijna księga Ruth, której autor nie jest znany. Księga Ruth w zupełności pasuje do aktualnej pory roku, albowiem jest to urocza idylla żniwiarska, zawierająca sporo scen z życia wiejskiego w Bejt Lechem (Betlejem) z pięknym wątkiem romantyczno-erotycznym. Do momentów dydaktycznych — miłość i wierność rodzinna, dochodzi element uniwersalistyczny i plebejski.

Podczas święta Szawuot, w wesołej atmosferze domu przybranego kwiatami i zielenią, spożywa się głównie potrawy mleczne, zwłaszcza sernik z rodzynkami.

Samuel